Historia Działu

Po przemianach 1989

Burzliwe przemiany polityczne w 1989 r. spowodowały sporadyczne tylko zakłócenia w planowanej współpracy UJ z uczelniami zagranicznymi. Zgodnie z zaleceniami Komisji ds. Współpracy z Zagranicą na rok akad. 1989/90 prowadzone były rozmowy z uczelniami byłych krajów socjalistycznych w celu podpisania nowych porozumień. Podpisano porozumienie między Biblioteką Jagiellońską a Biblioteką Uniwersytetu Wileńskiego, Instytutem Archeologii UJ a Instytutem Archeologii Akademii Nauk ZSRR – Oddział w Leningradzie. Mimo pewnych trudności finansowych współpraca z uczelniami Europy Zachodniej i USA przebiegała pomyślnie. Dużą pomoc w przyjmowaniu gości zagranicznych stanowiło posiadanie przez UJ Bursy im. St. Pigonia. Dzięki temu zastraszający wzrost cen w hotelach miejskich i orbisowskich nie zahamował możliwości zakwaterowania gości zagranicznych. Bardzo pomyślnie przebiegała współpraca z uczelniami w RFN, przede wszystkim z Uniwersytetem Ruhry w Bochum. Kilkuosobowa delegacja z tej uczelni przybyła na UJ, gdzie 10.11.1989 r. odbyło się uroczyste posiedzenie Senatu UJ poświęcone 10-leciu współpracy między UJ a Uniwersytetem Ruhry w Bochum. W czerwcu 1990 Rektor A. Koj i prof. J.A. Gierowski przebywali w Bochum na jubileuszowych uroczystościach tej uczelni. Przy tej okazji podpisano protokół o włączeniu UJ i RUB do programu „Tempus", do którego dołączył też Uniwersytet w Utrechcie.
Podpisano porozumienie z Uniwersytetem w Heidelbergu, obejmujące również wymianę 3 studentów w ramach szkoły letniej. Biblioteka Jagiellońska podpisała porozumienie z Biblioteką w Wolfenbüttel. W czerwcu 1990 r. UJ podpisał porozumienie z Uniwersytetem w Kolonii. Uniwersytet w Bazylei zainicjował wymianę po 1 grupie studenckiej, zaoferował dwa 10-miesięczne stypendia dla studentów UJ i dwa 3-miesięczne stypendia dla młodych pracowników naukowych UJ. Również Uniwersytet we Fryburgu zaoferował 2-3 stypendia naukowe. Podpisano umowę z Uniwersytetem Paris VI w dziedzinie chemii i fizyki. UJ zawarł porozumienie z Institute of International Education w Nowym Jorku w sprawie zorganizowania na naszej Uczelni kursów dla studentów amerykańskich.

Odnowiono porozumienie z The Johns Hopkins University, The Bologna Center. Podpisano deklarację intencji z State University of New York at Buffalo w dziedzinie prawa i historii, oraz deklarację z University of Hartford w sprawie utworzenia the Jagiellonian School of Business. UJ podpisał porozumienie o współpracy z Guelph University w Kanadzie, obejmującą: nauki społeczne, biologię, chemię, fizykę, geografię, i porozumienie z Uniwersytetem w Kopenhadze (filologia angielska i germańska, nauki polityczne, socjologia, geografia i biologia środowiskowa).

Rok akad. 1990/91 przyniósł dalszy rozwój kontaktów UJ z uczelniami zagranicznymi i dobrą współpracę w ramach istniejących porozumień. Wystąpiły pewne trudności z realizacją wymiany z uczelniami w byłym NRD ze względu na zmiany polityczno-gospodarcze zjednoczonych Niemiec. Negocjowano nowe porozumienia z uczelniami w Jenie i Lipsku.

Uniwersytet w Heidelbergu włączył się do programu TEMPUS. Zaczęto negocjacje z Sasakawa Peace Foundation w Tokio na temat zainwestowania przez tę Fundację 1 mln USD, z którego zysk miał być przeznaczony na stypendia krajowe i zagraniczne dla pracowników i studentów UJ. Na Uniwersytecie Connecticut-Storrs pracownik Instytutu Badań Polonijnych prowadził lektorat języka polskiego przy finansowym wsparciu Fundacji Kościuszkowskiej.
W ramach programu TEMPUS współpraca objęła 5 instytutów i katedr: Instytut Filologii Angielskiej/College, Instytuty Filologii Germańskiej i Romańskiej. COIMBRA Group, Instytut Socjologii, I Katedra Ekonomii oraz Wydział Prawa.
Kolejne lata przynoszą kontynuację dobrej współpracy UJ z uczelniami partnerskimi w: Austrii (Salzburg, Linz), Bułgarii (Wlk Tyrnowo i Sofia), Czechach (Praga), Finlandii (Helsinki), Francji (Bordeaux I, Bordeaux II, Lille III, Clermont-Ferrand II, Paryż VI, Poitiers, INALCO, Lyon 3 oraz umowy instytutowe z Tuluzą, Rennes, Grenoble, Marsylią, Tulon, Orsay, Niceą, Strasburgiem, Orleanem i Saclay), Hiszpanii (Barcelona i umowy instytutowe z Santiago de Compostella, Madryd, Valladolid i Santander), Holandii (Nijmegen), Japonii (Sasakawa Foundation), Kanadzie (Guelph), Korei Południowej (Hankuk), Macedonii (Skopje), Niemczech (Jena, Lipsk, Bochum, Heidelberg, Erlangen-Norymberga, Kolonia, Getynga, umowy instytutowe: Osnabrück, Wolfenbüttel), Słowacji (Bratysława), Szwajcarii (Bazylea), Szwecji (Uppsala), USA (Johns Hopkins University – the Bologna Center, Wayne State University, University of Wisconsin-Stevens Point, Cleveland State University, University of Connecticut-Storrs, Medical College of Wisconsin-Milwauke, Southern University State University, Fundacja Kościuszkowska, Stanford University, State University of New York at Buffalo, Catholic University of America, Columbus School of Law, Kansas University, University of Central Florida at Orlando), Węgrzech (Budapeszt, Pecs), Włoszech (Padwa, Udine, Neapol, Katania, Rzym „Tor Vergata" i Rzym „La Sapienza", Messyna), Wspólnocie Niepodległych Państw (Kijów, Mińsk, Lwów, umowy instytutowe z Archangielskiem, Irkuckiem, Ałma-Atą, Instytutem Badań Jądrowych w Dubnej), Litwie (Wilno). Współpraca z uczelnią w Zagrzebiu została zawieszona ze względu na sytuację polityczną w Chorwacji. Odnowiono porozumienia z uczelniami w Jenie i Lipsku. Podpisano osobną umowę, będącą sub-umową do porozumienia o współpracy między Biblioteką Jagiellońską a Universitäts-und Landesbibliothek w Jenie. Poszerzono współpracę z Herzog-August Bibliothek w Wolfenbüttel o humanistyczne dyscypliny UJ. Podpisano porozumienie z University of Central Florida at Orlando w zakresie wymiany
studentów i doktorantów. W ramach programu TEMPUS JEP 0151, koordynowanego przez Uniwersytet w Heidelbergu, liczna grupa studentów z Instytutu Filologii Romańskiej wyjechała na studia za granicę.
W roku akad. 1992/93 dwanaście instytutów UJ realizowało TEMPUS Joint European Projects. 35 studentów wyjechało w ramach programu Utrecht Network.
W maju 1992 r. podpisano umowę z Fundacją Sasakawa w Tokio. Program SYLFF w UJ nadzoruje obecnie prof. dr hab. Andrzej Mania, Prorektor ds. dydaktyki, jako przewodniczący Zespołu ds. The Ryoichi Sasakawa Young Leaders Fellowship Fund. Począwszy od roku akad. 1993/1994 UJ przyznaje stypendia SYLFF swoim studentom i doktorantom. Do czerwca 2015 stypendia otrzymało 273 osoby z Uniwersytetu Jagiellońskiego.
W roku 1993/94 nastąpiły istotne zmiany w organizacji współpracy międzynarodowej i strukturze DWZ. Celem tych zmian było dostosowanie do warunków gospodarczo-ekonomicznych kraju, decentralizacja administracji i finansów UJ, uproszczenie formalności wymiany bilateralnej i podjęcie nowych zadań związanych z realizacją licznych programów międzynarodowych. Projekt zmian został przygotowany z Grupą COIMBRA i zaakceptowany przez Komisję Programu TEMPUS, a UJ został koordynatorem projektu. Nastąpiła całkowita decentralizacja finansowania wszystkich wyjazdów pracowników UJ i przyjazdów – jednostkami podstawowymi stały się Wydziały UJ. Przekazano sprawy związane z wyjazdami (bilety, wizy, ubezpieczenia, rezerwacje) do biura podróży. Zmieniono system rezerwacji miejsc w hotelach UJ. Uruchomiono nowy hotel UJ przy Floriańskiej 49 i przejęto z Działu Transportu mikrobus VW na zasadach samofinansowania.

UJ zawarł nowe porozumienie z Uniwersytetem Stendhala w Grenoble i zaktualizował umowy z University of Wisconsin-Stevens Point, University of Georgia at Athens, Universytetem Lille III i Uniwersytetem w Uppsali. Współpraca międzynarodowa w ramach umów finansowanych przez KBN objęła 24 tematy z uczelniami w 10 krajach. Realizowano 9 wspólnych międzynarodowych projektów badawczych i edukacyjnych (w tym 15 projektów TEMPUS oraz 12 nowych JEP-ów). Odbyło się 15 konferencji z udziałem 510 gości zagranicznych.
Od roku 1995/96 współpraca międzynarodowa realizowana była w ramach Ośrodka Współpracy Międzynarodowej (OWM). Przekształcając Dział w Ośrodek ówczesny prorektor UJ ds. współpracy międzynarodowej prof. dr hab. Marek Szymoński poszerzył znacznie obszar jego działania, powierzając mu również zadania związane z realizacją nowych wyzwań Uniwersytetu: budową III Kampusu, programami edukacyjnymi i badawczymi UE, programami studiów w języku angielskim, współpracą z firmą Motorola i Fundacją Fulbrighta.
W październiku 1995 r. otwarto Studium Europy Środkowej i Wschodniej jako samofinansującą się jednostkę (z 16 studentami zagranicznymi i 12 z programu TEMPUS). Pracownicy OWM mogli uczestniczyć w kursach językowych i szkoleniach w zagranicznych działach współpracy międzynarodowej w ramach programu Tempus-JEP+. OWM współorganizował 3 konferencje międzynarodowe.
Zawarto nowe porozumienia z Tokyo University of Agriculture and Technology, z University of Exeter, z Boston College, z South Bank University, London, University of Wales College of Medicine, Cardiff, 2 porozumienia instytutowe oraz odnowiono 5 porozumień i przygotowano 3 nowe programy robocze. Współpraca w ramach umów międzynarodowych finansowana przez KBN objęła 72 tematy i 10 krajów. Liczba realizowanych wspólnych projektów badawczych i edukacyjnych wyniosła 42, w tym 15 programów Tempus JEP (JEP 8149 był realizowany przez OWM).
W roku akad. 1996/97 OWM poszerzył swoją działalność o wydawanie dwóch stałych pozycji w języku angielskim: Guide for International Students and Newsletter. Opracowano stronę internetową OWM w jęz. polskim i angielskim. Jesienią 1996 r. rozpoczęto budowę oficyny przy Floriańskiej 49 jako domu gościnnego UJ. Zmodernizowano pokoje na III piętrze Bursy im. St. Pigonia. Wszystkie inwestycje były finansowane ze środków wypracowanych przez OWM. W czerwcu 1997 r. OWM zorganizował 3-dniową międzynarodową konferencję ‘Research at Central and Eastern European Universities' oraz 2-dniową konferencję ‘Democration in Poland and Eastern Europe: progress and prospects' we współpracy z Uniwersytetem w Rochester.
Od 1.10.1996 roku rozpoczęło swoją działalność Polskie Akademickie Centrum Informacji w Buffalo jako wspólne przedsięwzięcie między SUNY at Buffalo i UJ. Ze środków OWM przyznano 3 stypendia na pobyty zagraniczne dla młodych pracowników naukowych UJ. Uniwersytet zawarł nowe porozumienia z: Europa-Univesität Frankfurt/Oder, Uniwersytetem Pikardyjskim w Amiens oraz porozumienie między Wydziałem BiNoZ UJ a Faculty of Arts and Science, Trent University, Kanada.
Umowa o utworzeniu na UJ stanowiska profesury gościnnej została zawarta między UJ a Polsko-Niemieckim Towarzystwem Akademickim. Profesura gościnna PNTA była finansowana przez Fundację Alfried Krupp von Bohlen und Halbach Stiftung z Essen. W trakcje trwania umowy od 1997/98 do 2007/2008 to stanowisko przyznano 38 profesorom z uczelni w Erlangen, Hamburgu, Bochum, Berlinie, Marburgu, Augsburgu, Heidelbergu, Oldenburgu, Münster, Frankfurcie nad Menem, Poczdamie, Tybindze, Konstanz, Giessen, Kilonii, Jenie, Würzburgu, Getyndze, Hanowerze, Bayreuth, Dreźnie, Kolonii.

UJ realizował 56 tematów badawczych finansowanych przez KBN z uczelniami z 11 krajów oraz 51 wspólnych międzynarodowych projektów badawczych i edukacyjnych, m.in. Tempus JEP, Copernicus VELL, ERB, Jean Monet i COST. Wspólnie z partnerami zagranicznymi zorganizowano 5 konferencji międzynarodowych, w których uczestniczyło 181 gości zagranicznych.
OWM zanotował kolejny znaczący rozwój w listopadzie 1997 r., kiedy UJ przystąpił do Programu Socrates/Erasmus i podpisał pierwsze umowy o mobilności studentów i kadry akademickiej z 30 uczelniami w Unii Europejskiej (6 uczelni w Niemczech, 5 we Francji, 5 w Holandii, 4 w Wlk Brytanii, 3 w Belgii, 2 we Włoszech oraz po 1 w Szwecji, Danii, Finlandii i Irlandii). Uczelnia zawarła 8 nowych porozumień: z Uniwersytetem w Caen, Uniwersytetem Bordeaux IV, Uniwersytetami w Montpellier I, II i III, Uniwersytetem w Maceracie, Freie Universität Berlin, Purdue University, USA, University of Illinois at Chicago oraz trójstronne porozumienie z Uniwersytetem w Heidelbergu i Moguncji.
W dniu 25.06.1999 r. odbyło się uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pierwszy budynek powstającego nowego Kampusu UJ – Centrum Badań Przyrodniczych i Aparatury Naukowej UJ przy Gronostajowej. 12 lipca 1999 r. otwarto Międzynarodowe Centrum Fulbrighta na Europę Środkowo-Wschodnią. Podpisano 3 nowe umowy z Uniwersytetem w Orleanie, Uniwersytetem De Nice „Sophie-Antipolis" w Nicei i State Uniwersity of New Jersey – Rutgers.

W dniu 8.10.1999 r. BWM zorganizowało w Klubie pod Jaszczurami tzw. „Welcome meeting" dla studentów zagranicznych. Spotkanie zgromadziło ponad 200 studentów, których powitał Rektor Franciszek Ziejka. Od 1999 r. BWM organizował spotkania opłatkowe i koncerty noworoczne dla zagranicznych nauczycieli, doktorantów i studentów. Obok Chóru UJ wykonawcami byli sami studenci i doktoranci z Konga, Japonii, Ukrainy, Chin, Włoch, Szkocji. Najwięcej uczestników (ponad 200) zgromadziły koncerty noworoczne w dn. 9.01.2003 r. i 15.01.2004 r., w którym wystąpili studenci z Konga, Ghany, Kenii, Chin, USA, Meksyku, Włoch i Niemiec. W koncertach uczestniczyli Rektor Franciszek Ziejka i Prorektor Maria Nowakowska. Koncerty te kończyły się wspólnym śpiewem kolęd w różnych językach. W następnych latach koncerty noworoczne organizowało Biuro Obsługi Studentów Zagranicznych przy współudziale BWM.